KB #27: Osobowość postaci – osobowość gracza

Prawie wszystkie erpegi w mniejszym lub większym stopniu uwzględniają w opisie postaci osobowość – od pojedynczego przymiotnika „Dobry” po cały zestaw Przekonań, Instynktów, Cech charakteru. Ale na sesji różnie to wygląda – nawet w systemach, gdzie zasady przewidują nagrody za właściwe odgrywanie postaci, zdarza się, że gracze nie pamiętają o tym, co mają wpisane na karcie i MG musi im przypominać lub zwracać uwagę, że ich deklaracje są zupełnie przeciwne założeniom postaci.

Może nic więc dziwnego, że jeden z systemów, które najwyżej cenię, „Apocalypse World” w ogóle nie przewiduje wsparcia mechaniki dla osobowości postaci. Przy opisie wyglądu można wybrać sobie np. bezlitosne spojrzenie albo szeroki uśmiech na twarzy, ale sami przecież wiemy, że wygląd może być mylący. „Apocalypse World” śledzi za to relacje między postaciami i ich dynamikę. Może tak jest, że nasza osobowość w dużym stopniu jest związana z ludźmi, którzy nas na co dzień otaczają? Patrząc jakich ktoś ma przyjaciół i znajomych, wiele się przecież można o człowieku dowiedzieć.

Czy wobec tego uwzględnianie osobowości na karcie postaci ma w ogóle sens?

Moim zdaniem, tak. Dobrze jest mieć się do czego odwołać w przypadku, gdy pojawią się wątpliwości.

Jeśli reakcja postaci w danej sytuacji wydaje nam się oczywista lub akcja toczy się tak szybko, że nie warto zwalniać dla zastanawiania się nad dylematami moralnymi, to charakter postaci (lub jakiś szerszy opis jej osobowości) nie jest nam do niczego potrzebny. Nawet jeśli nie jest to do końca zgodne z tym, co wcześniej zakładaliśmy, to przecież w życiu zdarza się, że ludzie miewają nieoczekiwane momenty słabości lub wręcz przeciwnie, heroizmu.

Jeśli jednak wybór, który ma podjąć postać, jest centralny dla danej sceny, a może nawet scenariusza lub całej kampanii, to wtedy warto się dłużej zastanowić nad możliwymi rozwiązaniami i ich konsekwencjami. Wówczas uwzględnienie zakładanej osobowości postaci uczyni dylemat jeszcze ciekawszym, bardziej znaczącym. Osobowość bohatera najlepiej wyraża się w czynach – w kluczowych momentach fabuły. Przygotowanie się do takich sytuacji np. przez wcześniejsze opisanie osobowości postaci na karcie postaci, może pozwolić na bardziej satysfakcjonujący efekt.

Tak naprawdę ważniejsza jest według mnie osobowość gracza niż kreowanej przez niego postaci. Uważam, że na dłuższą metę i tak gramy zawsze samymi sobą. Wymyślony charakter ma tendencje do zanikania, jeśli jest zbyt odległy od tego, jak świat postrzega sam gracz. Najsilniej oddziałują sesje, gdy w pełni wczuwamy się w opisywaną sytuację. Wtedy nie warto zostawiać miejsca na pośrednictwo naszej postaci, na wymyślane konstrukcje „co zrobiłby ten bohater”. Spontaniczne reakcje najmocniej współgrają z naszymi emocjami.

Jak pisałem powyżej, myślę, że jednak nie warto rezygnować z opisu cech charakteru na karcie postaci. A więc nasuwa się wniosek, że najlepiej jak osobowość postaci zbliżona jest do osobowości gracza. Wtedy minimalizujemy prawdopodobieństwo niespójnych zachowań postaci, a ewentualne odstępstwa i tak będą mieściły się w pewnej logice (na tyle na ile w ogóle człowiek kieruje się logiką w swoim postępowaniu). Zapis na karcie postaci przypomni nam, jak w danym przypadku rozłożyliśmy akcenty, które nasze cechy chcieliśmy uwypuklić, a które ukryć. Poszczególne nasze postacie jak najbardziej będą się od siebie różnić, co będzie wynikać z tego, kim jest nasza postać, co ma do dyspozycji, a także z opisywanej przez MG sytuacji i składu reszty drużyny.

Osobiście najbardziej lubię prowadzić dla dobrych postaci, tworzyć wspólnie z graczami opowieści o bohaterach, o przezwyciężaniu trudności, pokonywaniu Zła. Gdy postaci współpracują, są w stanie więcej osiągnąć, bardziej doniosłych czynów dokonywać, czerpać satysfakcję nie tylko z własnych akcji, ale i z tego co robią współpracownicy, którzy mają ten sam cel.

No i właśnie, gdy ludzie grają postaciami zbliżonymi do samych siebie, starając się akcentować swoje pozytywne strony, to wtedy mamy i fajną grę i fajnych graczy – bo przecież najlepiej się gra z przyjaciółmi. Uzyskujemy dobrą atmosferę na sesji i jednocześnie gra dobrze na nas wpływa. Sprawia przyjemność i może pomagać w radzeniu sobie z różnymi sytuacjami w realnym życiu.

[Powyższy wpis to mój debiut w Karnawale Blogowym RPG. Mam nadzieję, że pierwszy wpis nie będzie ostatnim. ;)  ]